निळू दामले

स्कॉटलँड यार्ड. नाम बडे और दरसन खोटे. BROKEN YARD: THE FALL OF THE METROPOLITAN POLICE. TOM HARPER. || ‘यार्ड पोलिस संस्था वांशिक आणि लैंगिक पूर्वग्रहानं ग्रासलेली आहे, भ्रष्ट झाली आहे’ असं स्कॉटलॅंड यार्ड या नामांकित पोलिस यंत्रणेचे प्रमुख लेन लिविंगस्टन म्हणतात. एका पत्रकार परिषदेत नुकतीच त्यांनी वरील कबुली दिली. लंडनची  पोलीस व्यवस्था या विभागाकडं असते. स्कॉटलँड यार्डला मेट पोलिस किंवा मेट्रो पोलिस असंही म्हणतात. १८३० साली स्थापन झालेल्या या पोलिस खात्याचा फार लौकिक झाला, शेरलॉक होम्सनं स्कॉटलँड यार्डला जगाच्या नकाशावर…

Read More Read More

वध. सध्या थरारपटाचा जमाना आहे. गुन्हा.  कथानक हळूहळू गुन्ह्याकडं सरकतं. गुन्हा होतो. शेवटी गुन्हा कसा आणि का झाला याची उकल. गुन्ह्याची मिनिटं थराराची. अलकडली पलिकडली मिनिटं गुन्ह्याचा तपशील आणि कारणं सांगणारी.   हिचकॉकनं थरारपटाचा फॉर्म्युला दिला. सायको या चित्रपटात एक नॉर्मन आहे. त्यानं त्याच्या आईचा खून केलाय. त्यातून त्याच्या व्यक्तिमत्वात एक गंड तयार झालाय. नॉर्मन कधी त्याची आई होतो कधी नॉर्मन होतो. जेव्हां नॉर्मन एकाद्या स्त्रीकडं आकर्षित होतो तेव्हां त्याच्या व्यक्तिमत्वातली आई जागी होते आणि ती त्या स्त्रीचा खून करते. दुभंग…

Read More Read More

नुकतंच एक पुस्तक चीनमधल्या बाजारात २७५० डॉलर या किमतीला विकलं गेलं. कारण या पुस्तकाच्या फार कमी प्रती उपलब्ध होत्या. पुस्तकाची वाच्यता झाल्यावर लोकं दुकानं आणि पुस्तकालयं धुंडाळू लागले, ते पुस्तक पाहिेजे पुस्तक पाहिजे म्हणू लागले. जसजशी मागणी वाढू लागली तसतशी पुस्तकाची किमत वाढू लागली आणि २७५० डॉलरला त्याच्या प्रती विकल्या गेल्या. पुस्तक ३४९ पानांचं आहे. चीनमधे या पुस्तकाला मागणी आल्याबरोबर अमेरिकन लोकही हे पुस्तक वाचू लागले, पुस्तकाची नव्यानं आवृत्ती निघाली आणि पेपरबॅक प्रत २० डॉलरला दुकानात उपलब्ध झालीय, पुठ्ठा बांधणीची…

Read More Read More

ऑफर. गॉडफादर असा घडला. गॉडफादर १९७२ साली पडद्यावर आला.  चित्रपटाच्या इतिहासातला सर्वात जास्त लोकप्रिय चित्रपट ठरला. चित्रपटाचे आणखी दोन भाग नंतर झाले. तेही लोकप्रिय झाले. माणसं अजूनही तो चित्रपट पहात असतात. कधीही तो पहावा, त्यात काही तरी नवं सापडतं. मारियो पुझ्झोची त्याच नावाची कादंबरी १९६९ साली प्रसिद्ध झाली होती. पुझ्झो आणि दिक्दर्शक फ्रान्सिस कोपोल्ला या दोघांनी मिळून चित्रपटाची पटकथा लिहिली. न्यू यॉर्कमधल्या गुन्हेगारी जगाची गोष्ट चित्रपटात आहे.विटो कॉर्लिओन आणि त्याची गँग हा चित्रपटाचा विषय आहे. डॉन कॉर्लिओनची गँग आणि न्यू…

Read More Read More

BOOK MADNESS: STORY OF BOOK COLLECTORS IN AMERICA. DENISE GIGANTE. ।। पुस्तकं लोकांना वेड लावतात. नाना प्रकारे.  कोणाला पुस्तकं वाचायला आवडतं. वाच वाच वाचतात. कामासाठी किवा हौस म्हणून. त्यांना पुस्तकातले किडे असं म्हणायची पद्दत आहे. कोणी भरपूर वाचतो पण काय वाचायचं याचा काही एक विचार ते करतात, ठरवून वाचतात. विषय, लेखक ही माणसं ठरवतात. कोणी माणसं वाचत फारसं नाहीत पण त्यांना पुस्तकं जमवायचा नाद असतो. आपल्याकडं पुस्तकं आहेत, इतकी आहेत, असली आहेत याचा त्यांना अभिमान असतो. ती माणसं भेटली की…

Read More Read More

अ मॅन कॉल्ड ओटो. ओटो नावाचा एक फार म्हातारा न झालेला जेमतेम साठी उलटलेला माणूस आहे. निवृत्त झालाय. एकटा आहे. पत्नी काही दिवसांपूर्वी गेलीय. स्वभावानं कटकट्या आहे. सभोवतालची कोणतीच गोष्ट त्याला सुखावत नाही.  एक बिचारं मांजर त्याच्या गराजच्या दारात निमूट उभं असतं.  ते ओटोला पहावत नाही. उगाचच त्या मांजराला हाकलून लावतो. कचरा कुंडीच्या ठिकाणी एक तरूण सायकल उभी करतो. ओटो त्याला हटकतो. ही सायकल उभी करायची जागा नाही असं सुनावतो आणि सायकल तिथून हटवायला सांगतो. त्यामुळं लोकांपासून दुरावलाय.वैतागलाय. आत्महत्या करायचं…

Read More Read More

 All the Beuty and the Bloodshed. || प्रस्तुत माहितीपट अमेरिकन सामान्य माणसाला, विशेषतः भारतीय माणसाला, हादरवून टाकणारा, एक अगदीच नवं जग दाखवणारा आहे. हा माहितीपट समाजाच्या परिघावरच्या माणसांचं जगणं दाखवतो आणि समाजाच्या मध्यभागी राहून समाजाचं जगण हिरावून घेणारी माणसं दाखवतो. नॅन गोल्डिन ही फोटोग्राफर. तिचं लहानपण फार तणावाचं. आई वडिलांचं पटत नसे, वडील आईला मारझोड करत असत. तिची मोठी बहीण. बंडखोर होती. आत्यंतिक तणावाखाली वाढली. तिनं आत्महत्या केली. नॅनवर बहिणीचा प्रभाव.नॅनही मानसिक क्लेषातच वाढली. घराबाहेर पडली. एका मित्राबरोबर रहायला गेली….

Read More Read More

——- प्रयोगव्यक्ती (subject) आणि लेखक (पत्रकार) यातील नातं असा या पुस्तकाचा विषय आहे.  थोडंसं विस्तारानं पाहूया. पत्रकार एकाद्या व्यक्तीला भेटतो, त्याची मुलाखत घेतो, त्यातून एक बातमी करतो, एक लेख लिहितो. ती व्यक्ती ही त्याची प्रयोग व्यक्ती असते. ती व्यक्ती, त्या वक्तीचं म्हणणं पत्रकार समजून घेतो आणि जसं समजलं तसं लिहितो. फिक्शनलेखक ज्या व्यक्ती रंगवतो त्या कागदावरच्या असतात, त्याच्या कल्पनेतल्या असतात. त्या खऱ्याखुऱ्या असायलाच पाहिजेत असं बंधन लेखकावर नसतं. त्या व्यक्ती काल्पनिक असल्या तरी वाचकांच्या अनुभवसमज विश्वात त्या बसायला हव्यात याची…

Read More Read More

  प्रस्तुत पुस्तकाचा विषय आहे ‘चिप’.  विषय तांत्रीक आहे पण लेखक या चिपची गोष्ट एकाद्या थरारक चित्रपटासारखी सांगतो. चिप.म्हणजे अगदी पातळ चकती. तिच्यावर एक किंवा अधिक सर्किट्स कोरलेली असतात. प्रत्येक सर्किटमधे सेमीकंडक्टर व इतर घटक एकत्र केलेले असतात. माणूस या चिपकडं माहिती पाठवतो, त्या माहितीचं रुपांतर आज्ञेत कसं करायचं तेही चिपला सांगितलेलं असतं. ही आज्ञा नंतर एकाद्या यंत्राकडं, उपकरणाकडं, उत्पादन प्रक्रियेकडं जाते आणि ते यंत्र-उपकरण-उत्पादन व्यवस्था आपण नेमून दिलेलं काम करते.  बैलगाड्या तयार करणं आणि वापरणं. करवत-रांधा हातानं वापरून सुतारानं…

Read More Read More

माध्यम चळ, माध्यम चाळे. ।। डोनल्ड ट्रंप यांना न्यू यॉर्कच्या कोर्टात हजर रहायचं होतं. त्यासाठी त्यांना मारेलागो या त्यांच्या रहात्या जागेवरून फ्लोरिडा विमानतळावर जायचं होतं. तिथून ते विमानानं न्यू यॉर्क विमानतळावर पोचणार होते. तळावरून ते कोर्टात जाणार होते. फ्लोरिडा तळावर विमान उभं. अनंत मिनीटं ते  च्यानेलानं दाखवलं. मग कधीतरी पाच सात गाड्या आल्या. आकाशातून त्या दिसल्या. कुठल्या गाडीतून ट्रंप उतरले ते कळत  नाही. विमान निघालं. विमानतून ट्रंपची दृश्यं. नंतर न्यू यॉर्कचा तळ. मग न्यू यॉर्क कोर्टाच्या बाहेरचा बंदोबस्त. तिथ जमलेले…

Read More Read More