Browsed by
Author: niludamle

व्यापम प्रकरणाची आठवण

व्यापम प्रकरणाची आठवण

ं    मिहीर कुमार हा तरूण राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे सरसंघचालक के सुदर्शन यांच्याकडं काम करत असे. सेवादार होता. त्याची अन्न निरीक्षक, फूड इन्सपेक्टर या पदावर मध्य प्रदेश सरकारच्या खात्यात काम करायची इच्छा होती. त्यासाठी एक परीक्षा द्यावी लागते. ही २००७ सालातली हकीकत. मिहीरनं परीक्षेबाबत चौकशी केली, केव्हां, कुठं, विषय कोणते वगैरे.  मिहीरला माहित असावं की परिक्षा देऊन रीतसर नोकरी मिळणं वगैरे खरं नाही, वशीला लागतो, भानगडी कराव्या लागतात. तो तसं सुदर्शनांकडं बोलला नसेल पण त्यानं परीक्षेबाबत मार्गदर्शन करा, ओळख बिळख…

Read More Read More

पुस्तकांचा इतिहास सांगणारं पुस्तक

पुस्तकांचा इतिहास सांगणारं पुस्तक

Books Living History Martyn Lyons ।।  बुक्स, लिविंग हिस्टरी या पुस्तकात लेखक मार्टिन लियॉन्स म्हणतात ” छापील पुस्तकाला बॅटरी लागत नाही. त्याला व्हायरसही लागत नाही. पुस्तक बंद करताना ते सेव्ह करावं लागत नाही, कारण त्यातल्या मजकूर कायम सेव्ह्ड असतो.” ।। वाचक हल्ली टॅब, रीडर,सेलफोन अशा उपकरणावर पुस्तकं वाचतात. त्या उपकरणावर पुस्तकं ऐकताही येतात. इकॉनॉमिक्स या साप्ताहिकाचा सगळा अंक ऐकता येतो. यू ट्यूबवर लेखकांची त्यांच्या पुस्तकांवरची भाषणं ऐकता येतात. दीड दोन तासाच्या भाषणात किंवा वाचकांच्या चर्चेत लेखक आपल्या पुस्तकाबद्दल बोलतात. वरील…

Read More Read More

बॉब डिलनना नोबेल, चाकोरीला वळसा

बॉब डिलनना नोबेल, चाकोरीला वळसा

बॉब डिलनना नोबेल, चाकोरीला वळसा  बॉल डिलनना साहित्याचं नोबेल पारितोषिक मिळालं. नोबेल बक्षिसाचा गौरवोल्लेख असा  ” Having created new poetic expression within the great American song tradition.”   यावेळी पारितोषिकासाठी अनेक नावं होती. अनेक वर्षं रांगेत असलेले फिलिप रॉथ होते. हारुकी मुराकामी तर होतेच. डिलनचं नाव कोणाच्याही डोक्यात नव्हतं. कुणकुण लागली तेव्हां न्यू रिपब्लिक या नियतकालिकानं एक लेख लिहिला. शीर्षक होतं – यंदा साहित्याचं नोबेल कोणाला मिळणार? बॉब डिलनला नक्कीच नाही. स्विडीश कमिटीचे अॅकॅडमिक संचालक बॉबला गाठायचा प्रयत्न करत होते.बॉब…

Read More Read More

गाभा हरवलेलं अमेरिकन शिक्षण

गाभा हरवलेलं अमेरिकन शिक्षण

नागरीक  विवेकी असतील, सहनशील असतील, सज्जन असतील, माणुसकी असलेली असतील तर समाजाचं भलं होतं, समाज विकसित होतो. वरील गुणवैशिष्ट्यं माणसात जन्मतः नसतात, ती त्याच्यामधे विकसित होत असतात. घरातलं वातावरण, समाजातलं वातावरण, वरील गुणांना प्रोत्साहन देणाऱ्या संस्था आणि माणसं घडवणारं शिक्षण-साहित्य-पत्रकारी हे घटक समाजात सुस्थित असतील तर माणसांमधे वरील गुणवैशिष्ट्यं निर्माण व्हायला मदत होते. हे भान अमेरिकन समाजात (कुठल्याही समाजात) कधी कधी असतं, कधी कधी ते सुटतं. ते भान सुटल्याची अवस्था गेली काही वर्षं अमेरिकेत आहे. अमेरिकन शिक्षण व्यवस्थेत तसं दिसतय….

Read More Read More

दारुबंदी. एक देशी वैश्विक घोळ

दारुबंदी. एक देशी वैश्विक घोळ

 दारूबंदीचा घोळ बिहार सरकारनं नोव्हेंबर २०१५ मधे दारुबंदी केली. दारू उत्पादन, व्यापार, बाळगणं आणि पिणं यावर सरकारनं बंदी घातली. सप्टेंबर २०१६ मधे पाटणा ऊच्च न्यायालयानं बंदी बेकायदेशीर ठरवली. बिहार सरकार आता  या बंदीला सर्वोच्च न्यायालयात आव्हान देणार आहे. बंदीचा सुधारीत आदेश बिहार सरकारनं लगोलग जाहीर केला आहे. पुरुष दारू पितात, उत्पन्नाचा बराच भाग दारूवर खर्च करतात, कौटुंबिक आर्थिक जबाबदाऱ्या पार पाडत नाहीत, नशेमधे कुटुंबियांना (विशेषतः बायकांना) मारहाण करतात अशा फार तक्रारी बिहारी स्त्रियांनी केल्या आणि दारुबंदीची मागणी केली. दारूमुळं भ्रष्टाचारही…

Read More Read More

अमेरिका अशी(ही) आहे. काळे गोरे दरी.

अमेरिका अशी(ही) आहे. काळे गोरे दरी.

 अमेरिका हा जगातला सर्वात श्रीमंत देश. अमेरिकेचं सैन्य जगात सर्वात प्रभावी. जगातल्या हुकूमशाह्या, कम्युनिष्ट राजवटी, अमानवी कृत्यं करणाऱ्या राजवटी इत्यादी नष्ट करणं हा अमेरिकेचा आवडता उद्योग. स्वतःच नेमून घेतलेले जगाचे पोलिस. अशी ही अमेरिका अध्यक्षीय पद्धतीनं चालते. मतदार थेट मतदान करून अध्यक्षाला निवडतात. अध्यक्षाचं स्वतःचं मंत्रीमंडळ असतं. देशाच्या सेनेचा तो कमांडर इन चीफ असतो. तो संसदेसमोर जात नाही, तो संसदेला जबाबदार नसतो. त्यानं घेतलेले निर्णय संसद तपासत असते, त्याचे निर्णय मंजूर करण्याचा अधिकार संसदेला असतो. त्यानं मांडलेलं बजेट नामंजूर करून…

Read More Read More

जुनी पुस्तकं, दर्जेदार कचरा.

जुनी पुस्तकं, दर्जेदार कचरा.

जुनी पुस्तकं, दर्जेदार कचरा. अमेरिकेत लोकांकडं बऱ्यापैकी पैसे असतात. प्रवास करायला निघताना बरेच अमेरिकन एकादं पुस्तक विकत घेतात आणि प्रवास संपल्यानंतर पुस्तक विमानतळावरच्या किवा रेलवे स्टेशनवरच्या कचऱ्याच्या टोपलीत टाकून देतात. मायामीच्या किवा कुठल्याही समुद्र किनाऱ्यावर अनेक पुस्तकं पडलेली असतात, ओली होऊन कुजत असतात.  हे जितकं खरं तितकंच अमेरिकन माणसं जुनी पुस्तकं टाकून देत नाहीत, विकतात, विकत घेतात हेही तितकंच खरं. म्हणूनच अमेरिकाभर जुनी पुस्तकं घेणारी आणि विकणारी किती तरी महाकाय दुकानं आहेत. ।। बेंट कॉर्नर्स युज्ड बुक्स. जुन्या पुस्तकाचं दुकान. …

Read More Read More

ट्रंप हा भीषण माणूस कां लोकप्रिय होतोय?

ट्रंप हा भीषण माणूस कां लोकप्रिय होतोय?

   ट्रंप हा भीषण माणूस कां लोकप्रिय होतोय? THE WORST PRESIDENT IN HISTORY THE  LEGACY OF BARACK OBAMA     MATT MARGOLIS & MARK NOONAN Victory Books डोनल्ड ट्रंप एक भीषण माणूस आहे. स्वतःचा ब्रँड तयार करणं हे त्याच्या आयुष्याचं एकमेव उद्दिष्ट आहे. घटं विंद्यात, पटं छिंद्यात. लोकांचं लक्ष वेधणं हेच तंत्र. तो पक्षाचा कार्यकर्ता नाही. त्याचा कुठल्याही विषयाचा अभ्यास नाही. व्यवसायातही लोकांना फसवण्याचा त्याचा इतिहास आहे. देशाचं नेतृत्व करण्यासाठी आवश्यक गुण त्याच्याजवळ नाहीत. सुरवातीलाच त्यांनी सांगून टाकलं की मेक्सिकन…

Read More Read More

फक्त ३५० पिरहा आदिवासीं उरलेत

फक्त ३५० पिरहा आदिवासीं उरलेत

  पेरू या दक्षिण अमेरिकेतील देशात  पिरहा (Piraha) या १० ते१५ हजार वर्षांपासून रहाणाऱ्या आदिवासी जमातीची आता जेमतेम ३२० माणसं शिल्लक आहेत. Maici या अॅमेझॉनच्या उपनदीच्या काठावरच्या एका जंगलात ते रहातात. ही जमात टिकवून ठेवण्याच्या प्रयत्नात असलेल्या अभ्यासकांना पिरहांच्या भाषेचा अभ्यास करतांना भाषा शास्त्रातल्या प्रचलित सिद्धांताला धक्का देणाऱ्या गोष्टी आढळल्या. सापडलेल्या वास्तवामुळं भाषा शास्त्रात एक नवीच खळबळ उडाली. पिरहा भाषेत संख्या नाही. म्हणजे एक, दोन, पन्नास असे आकडे, मोजदाद नाही.  पिरहा भाषा केवळ आठ व्यंजनं आणि तीन स्वर आहेत. इतक्या मोजक्या…

Read More Read More

मुंबई आणि भारतात टीबीचा हैदोस

मुंबई आणि भारतात टीबीचा हैदोस

टीबीच्या प्रसाराकडं दुर्लक्ष होतंय. ।। दहीहंडी खेळून मराठी संस्कृती वाचवण्याचा प्रयत्न मुंबईत चालला असताना, मुंबई पालिकेच्या शाळेत सूर्यनमस्कार घालण्याची सक्ती करण्यावरून वाद चालला असताना, मुंबईत टीबीचे रोगी वाढलेत ही गोष्ट दुर्लक्षित राहिलेली दिसते. मुंबईत दर वर्षी सुमारे ६० हजार माणसं टीबीनं बाधित होतात. (हा आकडा २०१० सालचा आहे.) ही माणसं सरकारी, खाजगी आणि वैद्यकीचं  अपुरं (चुकीचंही) ज्ञान असणाऱ्या माणसांकडं उपचारासाठी जातात. बहुसंख्य माणसं खाजगी डॉक्टरकडं जातात. मोजक्या  डॉक्टरांचं वर्तन सोडल्यास बहुतेक उपचार केंद्रात पाट्या टाकल्या जातात. नियमितपणे औषध घेणं, रोगाची…

Read More Read More